Tự ý dùng thuốc xịt mũi nhiều năm, nam thanh niên suýt suy thượng thận

   5 năm nay, nam thanh niên 24 tuổi ở Hà Nội liên tục tự ý sử dụng thuốc xịt chống ngạt mũi. Hậu quả, các bác sĩ chẩn đoán anh có nguy cơ cao rơi vào suy thượng thận cấp do lạm dụng corticoid.

Nam thanh niên lạm dụng thuốc xịt nghẹt mũi kéo dài 5 năm gây hậu quả nghiêm trọng

Rủi ro khi tự ý sử dụng thuốc tại nhà

   Bác sĩ Nguyễn Thị Phương Thảo (khoa Tai Mũi Họng của bệnh viện) thông tin vừa tiếp nhận bệnh nhân nam N.H.N (24 tuổi, Hà Nội) vào viện với triệu chứng ngạt tắc mũi kéo dài gần 10 năm nay. Bệnh nhân phải thường xuyên thở bằng miệng.

   Bệnh nhân nhập viện để chuẩn bị cho phẫu thuật chỉnh hình cuốn mũi dưới. Tuy nhiên, khi thăm khám, các bác sĩ phát hiện ngoài các triệu chứng về mũi xoang, bệnh nhân có những biểu hiện rất kín đáo của bệnh lý nội tiết giống hội chứng Cushing như rậm lông, mặt tròn đỏ, da mỏng, nhiều vết rạn da, yếu và giảm khối lượng cơ gốc chi…

   Sau khi hoãn phẫu thuật, bệnh nhân được chuyển khám chuyên khoa Nội tiết. Qua khai thác tiền sử, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân này có một giai đoạn hơn 5 năm liên tục mỗi ngày đều tự ý sử dụng thuốc xịt mũi chống ngạt mũi có hoạt chất chống viêm dexamethasone.

   Kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ Cortisol máu của bệnh nhân lúc 8h sáng ở mức rất thấp, (1,5nmol/L, chỉ số bình thường 166-507nmol/L). Bệnh nhân sau đó được hoãn phẫu thuật để điều trị bệnh lý nội tiết suy thượng thận thứ phát.

   Theo BS. Lưu Thúy Quỳnh - Khoa Nội Tiết, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, suy thượng thận thứ phát do thuốc là tình trạng giảm tiết cortisol của tuyến thượng thận do sự ức chế từ nồng độ Corticoid cao quá mức cho phép trong máu một thời gian dài. Việc sử dụng tràn lan các sản phẩm thuốc chứa Corticoid như thuốc tân dược, thuốc hít, thuốc xịt và đặc biệt là các thuốc trộn, thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc… là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng này.

   Trường hợp bệnh nhân N. cực kỳ may mắn khi được phát hiện bệnh và can thiệp điều trị kịp thời vì người bệnh có nguy cơ rất cao rơi vào trạng thái suy thượng thận cấp do ngừng thuốc đột ngột có thể dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch thậm chí tử vong.

‏Tự ý sử dụng thuốc mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ có gây tổn thương thận và nhiều hệ quả khó lường khác…‏

   Có thể thấy suy tuyến thượng thận do dùng corticoid là một tình trạng đáng báo động trong cộng đồng, gây suy mòn sức khỏe về lâu dài. Do đó, người bệnh chỉ sử dụng corticoid khi có chỉ định của bác sĩ, tuân thủ đúng liều và lượng, không lạm dụng. Các loại thuốc khác trước khi sử dụng cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng các loại thuốc lưu hành trên thị trường mà không rõ xuất xứ, nguồn gốc.

   Bên cạnh đó, các bạn cũng nên áp dụng thêm các biện pháp dưới đây để tăng cường sức khỏe tuyến thượng thận.

Các giải pháp giúp tăng cường sức khỏe tuyến thượng thận

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

   Trong khẩu phần ăn hàng ngày, chúng ta nên chú trọng đến thực phẩm có nhiều chất xơ và vitamin như các loại rau xanh, rau cải, ổi, cam, cà chua, bơ, chuối, khoai tây, yến mạch và đậu.…

   Đồng thời người bệnh nên hạn chế những thực phẩm giàu đường, nhiều muối, các chất làm ngọt nhân tạo (aspartame) bởi chúng có thể làm tăng gánh nặng cho tuyến thượng thận.

Tập thể dục đều đặn

   Việc tập thể dục, rèn luyện thân thể sẽ giúp giải tỏa stress, lo âu. Bởi hành động này làm tăng lưu lượng máu đến não, giúp cơ thể tiết ra một số hormone có tác dụng tích cực đến tâm trạng, cảm xúc…

   Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng chỉ cần bạn tập luyện 3-4 lần/tuần, mỗi lần 20 phút để rèn luyện thân thể thì tuyến thượng thận sẽ được cải thiện một cách rõ rệt. Tuy nhiên bạn nên tránh tập luyện quá sức vì sẽ tăng thêm stress và khiến  tuyến thượng thận bị tổn thương.

Thư giãn tinh thần

   Những nghiên cứu mới nhất cho thấy cười là một “bác sĩ” hay nhất dành cho những tuyến thượng thận đang suy yếu. Bởi lẽ, cười càng nhiều thì càng làm gia tăng những vật chất thuộc hệ phó giao cảm (parasympathetic) tới tuyến thượng thận.

   Vì thế bạn hãy hưởng thụ một cuộc sống vui vẻ và hãy cười càng nhiều càng tốt bằng cách đi chơi, đi shopping, đi du lịch, gặp gỡ, nói chuyện với bạn bè…

XEM THÊM:

• Bị nhiễm HIV sau khi đi làm móng: Bác sĩ nói gì?
• 4 cuộc đời hồi sinh từ tạng hiến của chàng trai 32 tuổi ở Phú Thọ