Hỏi:
Chào chuyên gia! Tôi năm nay 45 tuổi và công việc uống phải uống nhiều rượu. Gần đây, tôi thấy mình trông nhợt nhạt hơn và tròng mắt có màu hơi vàng. Nhiều người nói đó là biểu hiện của bệnh gan, có người lại nói đấy là bệnh lý về máu. Vậy tôi muốn hỏi tròng mắt bị vàng có thể là biểu hiện của bệnh gì và tôi nên đi khám ở đâu? Tôi xin cảm ơn!
Khách hàng ẩn danh
Tròng mắt bị vàng là bệnh gì?
Trả lời:
Chào bạn, da hay tròng mắt bị vàng thường là biểu hiện của tình trạng nồng độ bilirubin trong máu tăng cao hơn ngưỡng bình thường. Trong đó, bilirubin là sản phẩm của quá trình phân hủy hồng cầu.
Thông thường, khi hồng cầu chết đi sẽ phân hủy thành bilirubin tự do và nhiều chất khác. Chúng được vận chuyển đến gan và chuyển thành bilirubin liên hợp rồi được chuyển xuống ống mật, tạo thành dịch mật rồi được tống ra ngoài theo phân.
Để biết mắt bị vàng là bị bệnh gì, chúng ta cùng đi theo con đường sản xuất và đào thải bilirubin như trên, xem tác nhân nào làm tăng nồng độ chất này trong máu (có thể do các bệnh lý tại gan nhưng cũng có thể do các nguyên nhân ngoài gan như vấn đề về máu, mật và quá trình tái hấp thu bilirubin). Vì vậy, không thể dựa vào biểu hiện tròng mắt bị vàng mà có thể kết luận bạn đang bị bệnh gan hay không. Sau đây, tôi sẽ giúp bạn biết được cụ thể, triệu chứng này do những nguyên nhân nào.
Mắt bị vàng do tăng nồng độ bilirubin trong máu
Mắt bị vàng là bệnh gì?
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng vàng mắt:
Mắt bị vàng do rối loạn chức năng gan
Mắt bị vàng có thể là biểu hiện của các bệnh lý tại gan như:
- Xơ gan
- Gan nhiễm mỡ
- Bệnh gan do rượu
- Viêm gan B, viêm gan C
- Viêm gan cấp tính
- …
Các rối loạn chứng năng gan là nguyên nhân thường gặp nhất gây vàng mắt, vàng da. Điều này giải thích tại sao nhiều người nói bạn bị bệnh gan và khuyên bạn đi khám.
Khi có các rối loạn chức năng gan, người bệnh thường có thêm các triệu chứng như vàng da, chán ăn, buồn nôn, cơ thể mệt mỏi và sụt cân không rõ nguyên nhân.
Xơ gan là bệnh lý thường gặp gây triệu chứng vàng mắt
Mắt bị vàng do rối loạn chức năng mật
Những vấn đề ở mật như:
- Sỏi mật
- Có khối u đường mật
- …
Những bệnh lý trên gây tắc nghẽn dòng chảy của mật ra khỏi gan. Điều này dẫn đến lượng mật dư thừa và các sản phẩm phụ của nó chuyển hướng vào máu, làm tăng nồng độ bilirubin trong máu, từ đó gây vàng mắt, vàng da.
Mắt bị vàng do các vấn đề trên tụy
Nguyên nhân này thường ít gặp nhưng cũng không thể loại trừ khi chẩn đoán. Những vấn đề ở tụy khiến ống tụy bị tắc nghẽn thì mật cũng kém lưu dẫn do ống tụy và mật nối với nhau. Tình trạng này có thể khiến mắt và da của bệnh nhân bị vàng.
Mắt bị vàng do vấn đề ở máu
Thiếu máu hồng cầu hình liềm là một trong những nguyên nhân chính khiến mắt bị vàng có nguyên nhân ngoài gan. Ở bệnh nhân mắc bệnh này, vòng đời của máu ngắn hơn, lượng hồng cầu chết đi tăng lên khiến lượng bilirubin trong máu tăng cao hơn bình thường, đồng nghĩa với điều đó là gan không xử lý kịp thời khiến cho lượng bilirubin nhiều bất thường và tích tụ trong cơ thể, từ đó tròng mắt của bệnh nhân chuyển sang màu vàng.
Thiếu máu huyết tán cũng là một bệnh lý khiến bilirubin được giải phóng quá nhiều và gây ra sự tích tụ bilirubin.
Một số nguyên nhân khác
Tình trạng mắt bị vàng có thể do những nguyên nhân như:
- Một số bệnh di truyền: bệnh Porphyria, bệnh Wilson, bệnh thừa sắt di truyền.
- Do thuốc: Lạm dụng hay sử dụng sai cách một số loại thuốc như paracetamol, thuốc tránh thai, thuốc Penicillin, Chlorpromazine… là một trong những nguyên nhân khiến cho mắt bị vàng.
Như vậy, có rất nhiều nguyên nhân khiến mắt bị vàng và chỉ dựa vào triệu chứng này thì không thể kết luận liệu gan của bạn có đang gặp vấn đề hay không. Tuy nhiên, với một người thường xuyên phải uống rượu thì khả năng đó là khá cao. Nếu bạn có thêm các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, da thường xuyên bị ngứa… thì khả năng bạn đã bị bệnh lý liên quan đến gan sẽ tăng lên.
Mắt bị vàng nên đi khám ở đâu?
Để biết mắt bị vàng là bệnh gì, có phải bệnh lý do gan hay không, bạn nên đi khám sớm ở các bệnh viện từ tuyến huyện trở lên. Những bệnh lý thường gặp như xơ gan, viêm gan, tắc mật… sẽ dễ dàng được tìm ra sau khi làm một số xét nghiệm và siêu âm đơn giản. Nếu nghi ngờ do nguyên nhân phức tạp hơn, bạn sẽ được bác sĩ chỉ định chuyển lên các tuyến cao hơn.
Một số kiểm tra được thực hiện để tìm ra nguyên nhân mắt vàng đó là:
- Xét nghiệm công thức máu để kiểm tra nồng độ Bilirubin, AST, ALT, AFP và một số chỉ số máu khác.
- Siêu âm gan mật hoặc chụp CT ổ bụng để nhận biết những vấn đề về gan mật.
- Điện di Hb.
- Xét nghiệm nước tiểu.
Xét nghiệm máu là kiểm tra cần thiết để xác định nguyên nhân mắt bị vàng
Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây tình trạng vàng mắt của bạn là gì. Điều quan trọng là bạn cần tuân theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp với việc hạn chế tối đa uống rượu bia, ăn uống đủ chất và tăng cường tập luyện thể dục thể thao.
Nếu còn câu hỏi nào khác, để được giải đáp nhanh nhất bởi các dược sĩ đại học có kinh nghiệm và chuyên môn, bạn vui lòng liên hệ tổng đài miễn cước 18001044 trong giờ hành chính. Chúc bạn sức khỏe!
XEM THÊM:
.gif)
