Nhiều bậc phụ huynh dốc ngược con trẻ khi bị đuối nước với mong muốn ép nước ra ngoài. Nhưng thực tế, điều đó lại khiến trẻ mất đi thời gian vàng để sơ cứu tim phổi (thổi ngạt, ép tim).
Tại Việt Nam có đến gần 2.000 trẻ em đuối nước mỗi năm
7 trẻ đuối nước, chỉ một bé được cấp cứu đúng cách
Vừa qua, Bệnh viện Nhi Trung ương liên tiếp nhận 7 trường hợp trẻ gặp tai nạn đuối nước. Đáng chú ý, chỉ 1 trong 7 trẻ này được sơ cứu đúng cách, các trường hợp còn lại đều bị bế dốc ngược người rồi chạy vòng quanh.
Bé C.T (5 tuổi, Hà Nội) bị đuối nước được cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng hôn mê sâu, suy hô hấp, suy tuần hoàn, tiên lượng rất nặng nề. Gia đình cho biết, khi cho bé ra bể bơi, chỉ vài phút sơ suất, bé đã bị đuối nước và được đưa lên bờ trong tình trạng không tỉnh, tím tái, ngừng tim, ngừng thở. Sau khi sơ cứu dốc ngược chạy quanh bể nhưng không cải thiện, bé C.T mới được đưa đến bệnh viện cách đó khoảng 5 phút di chuyển.
Một trường hợp khác, bé B.M. (20 tháng tuổi, Ninh Bình) đang rất nguy kịch. Bé M. không được cấp cứu ban đầu đúng cách sau đuối nước mà bị dốc ngược chạy vòng quanh. Khi thấy không hiệu quả, trẻ mới được đưa đi cấp cứu nhưng thời gian di chuyển đến bệnh viện tỉnh quá dài, trên 30 phút.
Dù bé B.M có nhịp tim trở lại sau 15 phút cấp cứu ở tuyến dưới nhưng hiện tại bệnh nhi vẫn hôn mê sâu, suy hô hấp, tiên lượng di chứng thần kinh nặng nề.
Trong số bệnh nhi đuối nước được cấp cứu tại bệnh viện Nhi Trung ương, bé G.B (9 tuổi, Hà Nội) may mắn nhất khi được sơ cứu ép tim, thổi ngạt liên tục và đúng cách bởi 2 thầy giáo dạy bơi. Nhờ vậy, khi được chuyển tới viện dù trong tình trạng nguy kịch nhưng chỉ sau 2 ngày hồi sức, bé B. đã hồi phục.
Tiến sĩ - bác sĩ Phan Hữu Phúc, Viện trưởng Viện đào tạo và nghiên cứu sức khỏe Trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết: "Việc bế dốc, chạy vòng quanh với trường hợp bất tỉnh, ngừng thở... không có giá trị trong cấp cứu trẻ đuối nước mà còn làm chậm trễ thời gian cấp cứu".
Theo bác sĩ Phúc, sơ cứu ban đầu cho trẻ đuối nước rất quan trọng vì nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ đuối nước là tổn thương não do thiếu ôxy. Thời gian chịu đựng thiếu ôxy của não tối đa chỉ khoảng từ 4-5 phút, nếu quá thời gian này thì não sẽ tổn thương không hồi phục, gây tử vong hoặc di chứng thần kinh.
Do đó, khi thấy trẻ bị đuối nước không tỉnh, không thở, ngừng tim cần phải hồi sức tim phổi (thổi ngạt, ép tim) ngay vì đây là thời điểm vàng để cứu sống trẻ.
5 bước cấp cứu trẻ đuối nước đúng cách
Dưới đây là các bước cấp cứu đuối nước ở trẻ em:
Bước 1: Nhanh chóng tìm sự trợ giúp của những người xung quanh khi thấy trẻ bị đuối nước bằng cách gọi to, gọi cấp cứu 115.
Bước 2: Nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi nước bằng mọi cách.
Bước 3: Kiểm tra xem trẻ có thở không và có tỉnh không.
Khi trẻ được đưa lên bờ, ngay lập tức xem trẻ có thở không bằng cách: Nhìn lồng ngực của trẻ có di động không? Đặt tai của bạn gần miệng và mũi trẻ có cảm thấy không khí thở ra ở trên má của bạn không? Trong khi kiểm tra hơi thở, bạn cũng có thể lay gọi trẻ để xem chúng có phản ứng không?
Bước 4: Nếu trẻ không thở, hãy bắt đầu hồi sức tim phổi (CPR) ngay
Cẩn thận đặt trẻ nằm ngửa trên nền cứng. Sau đó, tiến hành hồi sức tim - phổi (CPR) cho trẻ bằng cách:
- Thổi ngạt: Với trẻ nhỏ, đặt miệng của bạn trên cả mũi và miệng của trẻ để thổi ngạt được kín. Với trẻ lớn hơn, một tay ép cánh mũi và đưa miệng của bạn thổi vào miệng của trẻ. Thổi chậm, đều trong 1- 2 giây và ngực của trẻ sẽ phồng lên, thổi ngạt 5 nhịp thở đầu tiên.
Hà hơi thổi ngạt cho trẻ
- Ép tim ngoài lồng ngực: Ngay sau thổi ngạt 5 nhịp đầu tiên, tiến hành ép tim ngoài lồng ngực. Sử dụng một tay đặt vuông góc với lồng ngực, (trẻ lớn/người lớn có thể dùng hai tay). Vị trí ép tim: 1/2 dưới xương ức, ấn xuống ngực sâu khoảng 1/3 -1/2 lồng ngực theo đường kính trước sau. Tốc độ ép tim 100 -120 lần/phút. Những lần tiếp theo thực hiện theo chu kỳ 30 lần ép tim/2 lần thổi ngạt. Tiếp tục ép tim và thổi ngạt liên tục (cả trong quá trình vận chuyển cấp cứu) cho tới khi trẻ tự thở lại được, hồng hào trở lại.
Ép tim ngoài lồng ngực
Bước 5: Sau khi nạn nhân tỉnh cần đặt nạn nhân ở tư thế an toàn
Cho trẻ nằm nghiêng, kê cao gối hai bên vai, nới rộng quần áo để phòng tránh trẻ bị ngạt thở trở lại. Lau khô người, thay quần áo và ủ ấm bé, sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất. Trên đường đi, người nhà cần chú ý theo dõi hô hấp, tuần hoàn của trẻ. Tốt nhất là có sự trợ giúp vận chuyển của nhân viên y tế.
Một số chú ý khi cấp cứu trẻ đuối nước
- Không được dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy làm cho dịch ở dạ dày trào ngược vào đường thở và làm chậm trễ hồi sức tim phổi (ép tim/thổi ngạt), làm mất thời gian vàng để cấp cứu cho trẻ.
- Không được ngừng hồi sức tim phổi nếu trẻ chưa có nhịp thở trở lại.
- Khi ép tim ngoài lồng ngực, không ấn ngực quá mạnh. Bởi điều đó sẽ gây gãy xương sườn, đụng dập phổi.
- Cần đưa tất cả trẻ bị đuối nước đến các cơ sở y tế để tiếp tục kiểm tra và theo dõi các biến chứng sau đuối nước.
XEM THÊM:
- Căn bệnh hiếm khiến bé trai phải điều trị với chi phí mỗi năm gần 2 tỷ đồng
- Bé gái “nấm lùn” cao thêm 22 cm sau hai năm tiêm hormone tăng trưởng
