Cảnh báo: 'Rung lắc mạnh trẻ sơ sinh có thể gây chấn thương não'

   Bác sĩ Nguyễn Ngọc Huy, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa Khánh Hòa khuyến cáo: việc rung lắc trẻ mạnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ nhỏ, thậm chí tử vong.

Phụ huynh, người thân cần tránh những động tác xoay chuyển đầu trẻ một cách đột ngột

Nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra với trẻ nghi do rung lắc

   Ngày 31/5, trên mạng xã hội xuất hiện đoạn clip ghi lại hình ảnh một người phụ nữ đang có hành vi nghi bạo hành cháu bé mới sinh gây xôn xao dư luận.

   Theo đoạn clip ghi lại và đăng tải, sự việc xảy ra vào rạng sáng ngày 31/5. Cụ thể, vào thời điểm này người phụ nữ bế một cháu bé mới sinh và liên tục có hành vi rung lắc mạnh khiến cháu bé khóc thét lên. Người này sau đó tiếp tục bế xốc, khiến cháu bé khóc thét rồi đặt mạnh xuống giường. Hiện sức khỏe của bé ổn định, đã được về nhà sau cuộc kiểm tra tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

   Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc rung lắc mạnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ nhỏ, thậm chí là tử vong.

   Cũng theo bác sĩ Huy, vào khoảng đầu năm, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa vừa cứu sống một bệnh nhi 4 tháng tuổi bị chảy máu não nghi do hội chứng rung lắc.

   Bé sinh thường đủ tháng, không sặc sữa, ngủ bằng nôi không rung lắc mạnh, không có tiền sử té ngã. Trước đó 2 ngày, bé được mẹ đưa đi chơi, sau đó được chuyền tay qua nhiều người, có sự rung lắc nhiều.

   Ngày hôm sau, bé có triệu chứng ngủ li bì, bú kém, không sốt, sau đó là ngủ li bì nhiều hơn, kèm theo có thở nấc nên được gia đình đưa vào viện.

   Qua kiểm tra cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán bé bị xuất huyết não nghi do hội chứng rung lắc. May mắn bé được can thiệp và điều trị kịp thời, sau 7 ngày điều trị, sức khỏe của bé ổn định được xuất viện.

   Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm điều trị oxy cao áp Việt - Nga (Bộ Quốc phòng), hội chứng rung lắc ở trẻ nhỏ thường xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 9 tháng.

   "Thông thường hội chứng rung lắc xảy ra do bố mẹ hoặc người chăm sóc trẻ tung hứng hoặc đung đưa, lắc trẻ quá mạnh khi chơi đùa với trẻ", bác sĩ Hoàng cho hay.

Các tổn thương não sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh lâu dài cho trẻ

Trẻ sơ sinh bị hội chứng rung lắc nguy hiểm như thế nào?

   Việc rung lắc mạnh thường nhằm cho trẻ bớt khóc, hoặc những động tác khi chơi đùa nhưng làm thay đổi tư thế trẻ nhanh đột ngột như: trẻ đang nằm được bế thốc dậy, tung cao trẻ, bồng trẻ đưa lên đưa xuống nhanh, nhấc bổng trẻ lên cao làm máy bay… đều có thể gây nguy hại đến trẻ dù chỉ với thời gian ngắn.

   Theo bác sĩ Hoàng, hộp sọ của trẻ mềm và lớn hơn nhiều so với tổ chức não, khoảng cách giữa nhu mô não và hộp sọ của trẻ lớn, vì vậy khi rung lắc sẽ gây va đập giữa nhu mô não và hộp sọ. Hậu quả tương tự như khi người lớn bị chấn thương sọ não.

   Bên cạnh đó, do trọng lượng đầu của trẻ bằng khoảng 25% trọng lượng cơ thể, trong khi cột sống cổ và các dây chằng chưa vững chắc, dễ chấn thương. Việc va đập cũng khiến đụng dập tổ chức não, ngoài ra còn khiến các mạch máu bị tổn thương gây xuất huyết, tạo thành các đám máu tụ, gây tăng áp lực nội sọ.

   Bác sĩ Hoàng cho biết, trẻ bị hội chứng rung lắc thường có các dấu hiệu như: Rối loạn tri giác ở nhiều mức độ; Lừ đừ, vật vã, hoặc hôn mê; Co giật; Nôn; Bú kém hoặc bỏ bú; Nhịp thở chậm và bất thường; Thóp phồng; Ngoài ra, trẻ bị thương tổn liên quan đến bạo lực như bầm tím mặt, da đầu, cánh tay, lưng hoặc bụng…

   Các tổn thương não sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh lâu dài cho trẻ. Tổn thương nhẹ có thể làm cho trẻ chậm phát triển tinh thần, mất khả năng nói năng lưu loát, giảm khả năng học tập… Nếu tổn thương nặng có thể gây xuất huyết võng mạc mắt, giảm thị lực hoặc mù, liệt thần kinh, co giật, thậm chí gây tử vong.

   Theo bác sĩ Hoàng, khi thấy trẻ quấy khóc hoặc nôn ói quá mức, mà trước đó bị rung lắc thì nên nghĩ ngay đến hội chứng này. Khi đó, phụ huynh không nên tự xử trí mà nên để trẻ nằm yên và đưa ngay đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám.

Lời khuyên dành cho cha mẹ để phòng ngừa hội chứng rung lắc

   Những phương pháp sau có thể giúp ích cho phụ huynh trong việc phòng ngừa hội chứng rung lắc ở trẻ:

- Bố mẹ và người thân cần tránh những động tác xoay chuyển đầu trẻ một cách đột ngột như: rung lắc nôi mạnh đối với trẻ nhỏ.

- Không bao giờ bế thốc ngược; không xốc vác trẻ gấp gáp; không tung hứng trẻ khi nô đùa; không tát, đánh vào tai, vào đầu, vào mặt trẻ.

- Khi trẻ khóc, nên tìm nguyên nhân, xem trẻ có bị đói, bị sốt, côn trùng cắn hoặc bệnh lý khác hay không.

- Không nên để người tức giận bế ẵm trẻ, luôn kiểm tra kĩ lưỡng sự an toàn trước khi đưa trẻ cho người khác chăm sóc hoặc ở nhà trẻ. Cần đảm bảo các thành viên trong gia đình và người chăm sóc khác cũng nhận thức được sự nguy hiểm của hội chứng rung lắc ở trẻ.

- Phải tìm cách giảm bớt căng thẳng khi con khóc trong thời gian dài. Hãy nhờ gia đình hoặc bạn bè giúp đỡ khi cảm thấy mất kiểm soát.

- Phụ huynh nên tham gia các lớp giáo dục nhằm hiểu hơn về sự nguy hiểm của việc rung lắc và có thêm kinh nghiệm trong dỗ trẻ quấy khóc và giảm bớt căng thẳng, stress.

   Hiện có rất nhiều cảnh báo về thói quen rung lắc bé, hành động vô ý này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Không ít trường hợp trẻ phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch, có thể ảnh hưởng đến tính mạng hoặc để lại di chứng nặng nề.

XEM THÊM:

• Trẻ dị tật hở môi được phẫu thuật miễn phí tại 6 bệnh viện
• Báo động tình trạng người trẻ bị suy thận