Hầu hết các bậc phụ huynh đều mong con cái mình lớn nhanh, khỏe mạnh. Do đó, nhiều cha mẹ đã tìm đến các sản phẩm tăng cân cho bé. Tuy nhiên, việc sử dụng các sản phẩm tăng cân trôi nổi không rõ nguồn gốc có thể để lại những hậu quả nghiêm trọng cho trẻ. Thời gian gần đây, bệnh viện Nội tiết Trung ương ghi nhận nhiều trường hợp trẻ 4-7 tuổi bị nặng mặt, rậm lông vùng gáy, lưng sau khi sử dụng các chế phẩm được quảng cáo "giúp tăng cân" trên mạng.
Nhiều trẻ bị phù mặt, rậm lông do dùng “thần dược” tăng cân.
Nhiều trẻ bị phù mặt, rậm lông do dùng “thần dược” tăng cân
Theo bệnh viện Nội tiết Trung ương, nhiều trẻ 4 - 7 tuổi sau khi sử dụng các chế phẩm được quảng cáo là “giúp tăng cân” có triệu chứng nặng mặt, rậm lông vùng gáy và lưng.
Như trường hợp của bé gái 4 tuổi, sau một tháng sử dụng một loại chế phẩm được người bán quảng cáo là vitamin “giúp bé ăn ngon và tăng cân” thì xuất hiện biểu hiện mọc nhiều lông, bụ bẫm, các mao mạch máu nổi nhiều trên da. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé bị suy giảm chức năng tuyến thượng thận. Mẹ của bé cho biết cô mua loại vitamin này từ người quen, không rõ nguồn gốc, liệu trình uống là 3 hộp trong 3 tháng liên tiếp.
Theo ThS. BS Đỗ Gia Nam, Phó trưởng khoa Nội tiết, hiện nay, bác sĩ đang điều trị cho gần chục bé có các triệu chứng khác nhau như giữ nước, nặng mặt, rậm lông, một số trường hợp không có dấu hiệu rõ ràng. Tuy nhiên, các bệnh nhi này có điểm chung là bị suy giảm chức năng tuyến thượng thận sau khi sử dụng các chế phẩm tương tự nhau. Theo kết quả xét nghiệm, các bé bị suy tuyến thượng thận nghi do glucocorticoid. Hoạt chất này làm suy giảm trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận, làm ức chế tuyến thượng thận sản xuất glucocorticoid nội sinh.
Hiện nay, các bé đang được điều trị và dần hồi phục. Có nhiều trẻ đã được xuất viện về nhà sau 5 - 10 ngày, song có trường hợp trẻ bị suy chức năng tuyến thượng thận, cần được điều trị đặc hiệu và theo dõi lâu dài.
Cơ chế gây tăng cân khi sử dụng corticoid
Corticoid gây tăng cân theo nhiều cơ chế khác nhau, gồm:
- Tăng cảm giác thèm ăn: Corticoid bắt chước cortisol nội sinh của cơ thể, hormone này có vai trò kiểm soát các cơn đói. Tuy nhiên, hormone này khiến trẻ ngủ không đủ giấc do làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ của trẻ.
- Giữ nước: Corticoid thay đổi sự cân bằng điện giải của cơ thể, khiến thận tăng cường giữ natri và nước, điều này khiến trẻ bị sưng bàn tay, bàn chân và mặt.
- Thay đổi vị trí dự trữ chất béo của cơ thể: Thuốc này khiến cho mỡ tập trung tại các vùng không mong muốn trên cơ thể như mặt, bụng và lưng.
Như vậy, ta có thể thấy cơ chế làm tăng cân của các chế phẩm chứa corticoid không hề lành mạnh, tạo hiện tượng béo giả ở trẻ.
Trẻ mọc lông, phù mặt do lạm dụng thuốc tăng cân.
Tác dụng phụ khi lạm dụng các chế phẩm chứa corticoid
Không chỉ không mang lại tác dụng tăng cân một cách lành mạnh, các chế phẩm này còn mang lại nhiều tác dụng không mong muốn cho trẻ. Bên cạnh gây phù mặt, rậm lông và suy tuyến thượng thận, trẻ sử dụng quá nhiều corticoid có thể phải đối mặt với các tác dụng phụ sau:
- Tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng: Corticoid khi sử dụng ở liều cao sẽ có đặc tính ức chế miễn dịch của cơ thể, tạo điều kiện cho các tác nhân gây nhiễm trùng như vi khuẩn, virus xâm nhập cơ thể và gây bệnh. Chúng cũng làm xấu đi tình trạng nhiễm trùng đang mắc hoặc kích hoạt những nhiễm trùng tiềm ẩn trong cơ thể.
- Gây chậm phát triển ở trẻ: Trẻ sử dụng nhiều chế phẩm chứa corticoid sẽ phải đối diện với nguy cơ chậm phát triển. Nguyên nhân do corticoid làm giảm giải phóng hormone tăng trưởng GnRH từ tuyến yên và làm giảm hoạt động của yếu tố tăng trưởng giống insulin IGF-1 trong xương đang phát triển.
- Gây thay đổi hành vi ở trẻ: Các chế phẩm chứa corticoid gây rối loạn giấc ngủ ở trẻ, khiến trẻ suy giảm cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Ngoài ra, nếu sử dụng trong thời gian dài, các chế phẩm này còn gây suy giảm nhận thức, trí nhớ kém và khó duy trì tập trung.
Như vậy, các chế phẩm “giúp tăng cân” chứa corticoid gây ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất, vận động, tinh thần, chiều cao, sức đề kháng của trẻ nhỏ. Phụ huynh nên cảnh giác khi chọn các thực phẩm bổ sung cho trẻ, không nên chọn những sản phẩm không rõ nguồn gốc, thành phần và chất lượng.
Cách giúp tăng cân lành mạnh cho trẻ
Để giúp trẻ tăng cân lành mạnh, phụ huynh nên tham khảo một số mẹo sau:
- Bổ sung các thực phẩm giàu calo lành mạnh: Các chuyên gia khuyến nghị, cha mẹ nên kết hợp thực phẩm giàu calo vào chế độ ăn hàng ngày cho bé. Bạn có thể tham khảo một số thực phẩm như quả bơ, các loại hạt, nước cốt dừa,...
- Hạn chế nạp nhiều calo rỗng: Bạn nên tránh các thực phẩm chứa nhiều calo nhưng ít chất dinh dưỡng như nước ngọt, khoai tây chiên và thức ăn nhanh. Những thực phẩm này có thể làm tăng cân nhưng không có lợi cho sự phát triển của trẻ.
- Khuyến khích trẻ vận động, tập thể dục thường xuyên: Các hoạt động thể chất không những làm tăng cường sức khỏe của trẻ mà còn kích thích tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn.
- Tẩy giun định kỳ cho trẻ: Trẻ chưa hiểu tầm quan trọng của việc giữ vệ sinh cá nhân, hay chơi đất cát nên dễ bị nhiễm giun sán. Chúng hút các dưỡng chất trong cơ thể trẻ, làm trẻ chán ăn, kém hấp thu, chậm tăng cân.
- Bổ sung lợi khuẩn, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa: Bổ sung lợi khuẩn cho bé là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, cải thiện khả năng hấp thu, giúp con yêu tăng cân đều đặn và an toàn. Hai lợi khuẩn rất tốt và cần thiết cho hệ tiêu hóa của trẻ là Lactobacillus acidophilus và Streptococcus thermophilus, cha mẹ nên chú ý bổ sung hàng ngày cho con nhỏ. Hiện nay, hai lợi khuẩn đó cùng các thành phần giúp bé tăng sức đề kháng đã có mặt trong sản phẩm BoniKiddy+ của Mỹ. Các mẹ chỉ cần cho trẻ uống 2-4 viên BoniKiddy+ mỗi ngày, tình trạng biếng ăn, ốm vặt, chậm tăng cân sẽ được cải thiện tốt.
Sản phẩm BoniKiddy+ của Mỹ.
Phụ huynh không nên sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, thành phần cho trẻ vì chúng khó kiểm soát được thành phần, hàm lượng, liều lượng. Hy vọng các biện pháp trong bài viết này sẽ giúp bạn đọc nắm được các biện pháp tăng cân lành mạnh cho trẻ. Nếu cần được tư vấn thêm, mời bạn gọi đến tổng đài 1800.1044 để được tư vấn. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!
XEM THÊM:
.JPG)
