Với một số bệnh ung thư, trong quá trình chẩn đoán hoặc điều trị, bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm định lượng CEA. Vậy, CEA là chỉ số gì? Nó có ý nghĩa gì với người bệnh ung thư? Cùng tìm hiểu thêm về xét nghiệm này ở bài viết ngay sau đây nhé!
Ý nghĩa của xét nghiệm định lượng CEA đối với người bệnh ung thư
CEA là chỉ số gì?
CEA (Carcinoembryonic antigen) là một loại kháng nguyên gồm một tập hợp các glycoprotein liên quan chặt chẽ với nhau tham gia trong quá trình kết dính tế bào.
Loại kháng nguyên này thường được sản xuất ở mô đường tiêu hóa trong giai đoạn phát triển bào thai và đến khi trẻ ra đời thì nó đã ngưng sản xuất. Vì vậy, nồng độ CEA trong máu của người lớn khỏe mạnh thường rất nhỏ. Ở người khỏe mạnh không hút thuốc giá, giá trị CEA huyết tương bình thường là 0 - 3.4 ng/mL. Riêng ở người hút thuốc lá, giá trị CEA bình thường là < 5 ng/ml.
Khi có những bất thường, ví dụ như sự xuất hiện của khối u hoặc có sự di căn thì nồng độ CEA trong huyết thanh có thể tăng lên. Vì vậy, xét nghiệm định lượng CEA được dùng với 3 mục đích khác nhau như sàng lọc ung thư, theo dõi hiệu quả điều trị và theo dõi di căn.
CEA chủ yếu được dùng để theo dõi quá trình điều trị ung thư đại trực tràng, xác định ung thư tái phát sau phẫu thuật, để phân giai đoạn hoặc chẩn đoán di căn. Ngoài ung thư đại trực tràng, CEA cũng tăng trong một số thể ung thư khác như ung thư dạ dày, vú, tuyến tụy, ung thư phổi, ung thư buồng trứng, ung thư tuyến giáp.
CEA (Carcinoembryonic antigen) là một loại kháng nguyên có trong cơ thể
Ý nghĩa của xét nghiệm định lượng CEA
Làm định lượng CEA đóng vai trò lớn trong việc:
- Chẩn đoán, xác định giai đoạn ung thư: Xét nghiệm định lượng CEA được chỉ định ở người nghi ngờ mắc ung thư. Với người có khối u nhỏ, bệnh ung thư mới ở giai đoạn đầu thì chỉ số này có thể bình thường hoặc tăng nhẹ. Trong trường hợp khối u lớn hoặc ung thư giai đoạn muộn, đặc biệt khi khối u đã di căn thì nồng độ CEA sẽ tăng mạnh.
- Đánh giá hiệu quả điều trị: Trong quá trình điều trị ung thư, việc nồng độ CEA giảm là một trong những tín hiệu mừng, chứng tỏ việc điều trị đang có hiệu quả. Nhưng nếu kết quả định lượng CEA tăng thì đây là tín hiệu xấu, chứng tỏ bệnh tiến triển hoặc đã tái phát.
- Theo dõi di căn: Nếu CEA trong dịch cơ thể khác ngoài máu tăng lên thì chứng tỏ ung thư đã xâm lấn sang khu vực lân cận, hoặc di căn xa ra ngoài các vùng khác của cơ thể.
Định lượng CEA có cần thiết không?
Có thể thấy, định lượng CEA có ý nghĩa lớn trong chẩn đoán, đánh giá hiệu quả điều trị và xác định di căn ở bệnh nhân ung thư. Vì vậy, một khi đã được bác sĩ chỉ định làm xét nghiệm này thì nó là điều cần thiết.
Chỉ số CEA tăng có chắc chắn là bị ung thư đại trực tràng không?
Kết quả định lượng CEA đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán ung thư nhưng khi chỉ số này tăng thì không thể chắc chắn bạn đã bị ung thư hay chưa.
Nguyên nhân nồng độ CEA có thể tăng trong trường hợp không phải bị ung thư như người nghiện thuốc lá, bệnh nhân viêm tụy, xơ gan, viêm ruột, một số khối u lành tính khác, loét đại tràng, viêm phổi, loét dạ dày….
Chỉ số CEA có thể tăng ở bệnh nhân xơ gan
Vì vậy, khi có chỉ số CEA tăng, để xác định bệnh nhân có bị ung thư không thì bác sĩ sẽ cần làm thêm một số kiểm tra khác như xét nghiệm máu, nội soi, chụp X-Quang, sinh thiết…
Làm định lượng CEA bao nhiêu tiền?
Chi phí cho một lần xét nghiệm chỉ số CEA không quá cao, dao động trong khoảng 80.000 - 300.000 vnđ. Sự chênh lệch trong giá xét nghiệm CEA phụ thuộc vào cơ sở thực hiện và dịch vụ bạn lựa chọn.
Ví dụ, khi thực hiện kiểm tra tại Viện Huyết học truyền máu Trung Ương, chi phí xét nghiệm CEA thu phí tại bệnh viện là 86.200 vnd. Trong khi đó, giá xét nghiệm tham khảo tại bệnh viện Medlatec Hà Nội có dịch vụ lấy máu tại nhà thì định lượng CEA theo gói có giá 250.000 vnđ (mức giá áp dụng cho thời điểm biên soạn bài viết này).
Xét nghiệm định lượng CEA được thực hiện như thế nào?
XÉt nghiệm CEA là làm định lượng chất này trong máu tĩnh mạch của bạn. Sau khi lấy máu, mẫu máu sẽ được chuyển đến phòng thí nghiệm để phân tích, xét nghiệm nồng độ CEA.
Trong một số trường hợp nghi ngờ khối u di căn, mẫu bệnh phẩm có thể là dịch màng bụng, dịch màng phổi hoặc tủy sống.
Quá trình lấy mẫu máu hoặc dịch cơ thể để xét nghiệm khá đơn giản, nhanh chóng và nhẹ nhàng. Sau khi lấy bệnh phẩm, bạn có thể hoạt động, sinh hoạt bình thường.
Lấy máu xét nghiệm CEA
Những lưu ý cần biết khi làm xét nghiệm định lượng CEA
Như đã nói ở trên, xét nghiệm CEA được thực hiện khá đơn giản và an toàn nên bạn không cần quá căng thẳng. Bạn chỉ cần nói với bác sĩ tất cả những thông tin về sức khỏe như tiền sử hút thuốc lá, các loại thuốc đang dùng, các triệu chứng bất thường của cơ thể (nếu có), đồng thời tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và các nhân viên y tế khác.
Đến đây, hy vọng bạn đã có được những thông tin hữu ích về xét nghiệm định lượng CEA trong chẩn đoán và điều trị một số bệnh ung thư. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết, chúc bạn sức khỏe!
XEM THÊM: