Nhồi máu cơ tim cấp tính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở các nước phát triển. Những năm gần đây ở Việt Nam, số ca nhồi máu cơ tim cấp có xu hướng tăng để lại những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Gần đấy, các y bác sĩ tại bệnh viện Quận Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh vừa thực hiện một ca cấp cứu thành công bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp. Điều đặc biệt ở đây là bệnh nhân có trái tim nằm bên phải.
Nhồi máu cơ tim cấp là gì?
Nhồi máu cơ tim cấp xảy ra khi dòng máu nuôi dưỡng cơ tim đột ngột bị cắt đứt, gây tổn thương tế bào cơ tim và xuất hiện cơn đau ngực. Đây là kết quả của sự tắc nghẽn một hay nhiều động mạch vành. Sự tắc nghẽn phát triển chủ yếu do sự tích tụ các mảng bám lâu ngày trong lòng mạch, chủ yếu từ chất béo, cholesterol và một số chất khác.
Nguyên nhân của nhồi máu cơ tim cấp.
Trái tim chúng ta là cơ quan chính trong hệ thống tim mạch. Một phần quan trọng không kém là hệ thống động mạch. Chúng đưa máu giàu oxy đến cơ thể và tất cả các cơ quan của chúng ta.
Hệ thống động mạch vành đưa máu giàu oxy đến cơ tim. Khi các động mạch này bị tắc nghẽn hoặc bị thu hẹp do sự tích tụ mảng xơ vữa, lưu lượng máu đến tim bị giảm đáng kể hoặc ngừng hoàn toàn. Khi mạch vành bị hẹp, xơ vữa, lưu lượng máu nuôi tim bị giảm có thể gây ra cơn đau tim. Tổn thương không hồi phục bắt đầu trong vòng 30 phút sau khi tắc nghẽn.
Một số yếu tố có thể dẫn đến tắc nghẽn trong các động mạch vành là:
Cholesterol xấu
Cholesterol xấu, còn được gọi là lipoprotein mật độ thấp (LDL-C), là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tắc nghẽn trong động mạch. Cholesterol là một chất không màu được tìm thấy trong thực phẩm chúng ta ăn vào và cũng một phần do cơ thể chúng ta cũng tự sản sinh ra .
Không phải tất cả cholesterol đều xấu, nhưng LDL-C có thể dính vào thành động mạch và tạo ra mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa là một chất cứng ngăn chặn lưu lượng máu trong động mạch. Khi mảng xơ vữa có hiện tượng nứt vỡ, các tiểu cầu trong máu kéo đến hình thành cục máu đông, gây hẹp và tắc nghẽn lòng mạch.
Chất béo bão hòa
Chất béo bão hòa cũng có thể góp phần vào sự tích tụ mảng xơ vữa trong động mạch vành. Chất béo bão hòa được tìm thấy chủ yếu trong thịt và các sản phẩm từ sữa, bao gồm thịt bò, bơ và phô mai. Những chất béo này có thể dẫn đến tắc nghẽn động mạch qua sự tăng lượng cholesterol xấu trong máu và giảm lượng cholesterol tốt.
Chất béo chuyển hóa
Một loại chất béo khác góp phần vào làm tắc nghẽn động mạch là chất béo chuyển hóa, hoặc chất béo hydro hóa. Chất béo chuyển hóa thường được sản xuất nhân tạo và có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm chế biến. Chất béo chuyển hóa thường được liệt kê trên nhãn thực phẩm là dầu hydro hóa hoặc dầu hydro hóa một phần.
Các yếu tố nguy cơ gây nhồi máu cơ tim cấp
Trong số các bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp tính, 70% các trường hợp tử vong là do tắc nghẽn từ các mảng xơ vữa động mạch.
Một số yếu tố nguy cơ gây nhồi máu cơ tim cấp như:
-
Hút thuốc lá
-
Lười vận động, không vận động thường xuyên
-
Tăng huyết áp, Đái tháo đường, Gout
-
Chế độ ăn không lành mạnh, bệnh béo phì
-
Rối loạn mỡ máu di truyền (tăng Cholesterol, Triglycerid)
Ngoài ra, nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp còn bị ảnh hưởng từ một số yếu tố như:
-
Tuổi tác
-
Giới tính
-
Tiền sử gia đình có bệnh lý tim mạch
Những triệu chứng nhận biết một cơn nhồi máu cơ tim cấp
Với mong muốn giảm thiểu tỷ lệ tử vong do nhồi máu cơ tim cấp, cần phải nhận biết những biểu hiện xuất hiện ở giai đoạn sớm của nhồi máu cơ tim để có các phương pháp điều trị kịp thời. Vậy đâu là triệu chứng để giúp chúng ta nhận biết một cơn nhồi máu cơ tim cấp? Hãy cùng tìm hiểu điều này qua phần dưới đây.
Ngoài triệu chứng điển hình của nhồi máu cơ tim cấp là đau ngực và khó thở, thì các triệu chứng xuất hiện rất đa dạng, phổ biến gồm có:
-
Tức nặng ngực
-
Đau ở ngực, lưng, hàm và các nơi khác ở nửa trên cơ thể kéo dài trên 1 phút hoặc biến mất và quay trở lại
-
Khó thở
-
Đổ mồ hôi lạnh
-
Buồn nôn, nôn
-
Choáng váng hay chóng mặt đột ngột
-
Nhịp tim nhanh
-
Khả năng gắng sức bị giảm sút...
Điều quan trọng cần lưu ý là không phải tất cả những người nhồi máu cơ tim cấp đều trải qua các triệu chứng giống nhau và mức độ như nhau. Đau ngực là triệu chứng phổ biến nhất được báo cáo ở cả hai giới
Khi phát hiện những dấu hiệu của nhồi máu cơ tim cấp, nên đến bệnh viện sớm nhất có thể để có những xử trí kịp thời nhằm giảm tỷ lệ tử vong.
Ca cấp cứu bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp có trái tim bên phải
Nhập viện trong tình trạng đột ngột đau ngực bên phải, khó thở dữ dội các bác sĩ xác định nam bệnh nhân có trái tim nằm lạc chỗ đang bị nhồi máu cấp, nguy hiểm tính mạng.
Chiều 21/2 bác sĩ Lê Duy Lạc, Phó trưởng khoa Hồi sức Tim mạch, Bệnh viện Quận Thủ Đức, TPHCM cho biết, ê kíp của bệnh viện vừa can thiệp mạch vành thành công cứu sống bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp. Hiếm gặp hơn đây là bệnh nhân có tim nằm bên phải (đảo ngược phủ tạng).
Trước đó, bệnh nhân T.M.M. (65 tuổi, trú tại Dĩ An, Bình Dương) đột ngột đau ngực phải, khó thở dữ dội kèm vã mồ hôi. Ngay sau khi phát hiện triệu chứng bất thường ở người bệnh, gia đình đã đưa tới Bệnh viện Quận Thủ Đức cấp cứu. Tại đây, qua các kết quả thăm khám, chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ phát hiện bệnh nhân có trái tim nằm “lạc chỗ”, thay vì nằm bên trái như bình thường, trái tim của bệnh nhân M. nằm bên phải. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh bị đau dữ dội vùng ngực phải.
Các bác sĩ khoa Cấp cứu nhanh chóng nhận diện và nghi ngờ bệnh nhân nhồi máu cơ tim và tiến hành hội chẩn các bác sĩ tim mạch, bằng điện tâm đồ, chụp X-quang ngực, siêu âm tim, bác sĩ nhận định bệnh nhân có tình trạng đảo ngược phủ tạng hoàn toàn và nhồi máu cơ tim cấp.
Các bác sĩ đã thực hiện can thiệp lấy máu đông, đặt stent cho người bệnh
Bệnh viện Quận Thủ Đức đã phối hợp chuyên môn với Bệnh viện Nhân Dân Gia Định tiến hành can thiệp mạch vành cấp cứu. Quá trình can thiệp ghi nhận, bệnh nhân hẹp nặng đoạn giữa động mạch vành phải kèm hình ảnh huyết khối. Ê kíp tiến hành hút ra 2 cục huyết khối đỏ và đặt thành công 1 stent phủ thuốc do Việt Nam sản xuất, tái thông dòng chảy động mạch vành. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân đã ổn định.
Được biết bệnh nhân là lao động chính trong gia đình khó khăn, không bảo hiểm y tế nên bệnh nhân đã được ban giám đốc bệnh viện hỗ trợ 1 phần viện phí và bệnh nhân được một công ty hỗ trợ 1 stent nhằm giúp điều trị và hồi phục sức khỏe.
Theo phân tích chuyên môn của BS Duy Lạc, đảo ngược phủ tạng (Situs inversus), là tình trạng bẩm sinh trong đó các cơ quan nội tạng trong ngực, bụng đảo ngược phản chiếu theo mặt phẳng đứng dọc so với vị trí bình thường, có thể đảo ngược hoàn toàn hoặc một vài cơ quan đơn thuần. Đây là một dạng dị tật có tính di truyền gen lặn tương đối hiếm gặp, tỷ lệ gặp 1/10000 dân. Trường hợp bệnh nhân M. là tình trạng đảo ngược phủ tạng hoàn toàn với tim nằm bên phải, gan nằm bên trái và dạ dày nằm bên phải. Đây cũng là lần đầu tiên bệnh nhân biết bản thân có tình trạng đảo ngược phủ tạng
Được biết, tại bệnh viện Quận Thủ Đức đến nay đã thực hiện nhiều biện pháp can thiệp chuyên khoa sâu cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim gồm tiêu sợi huyết, can thiệp mạch vành đặt stent (PCI) và mổ bắc cầu động mạch vành (CABG). Hiệu quả của các biện pháp này phụ thuộc rất nhiều vào thời gian điều trị từ lúc khởi phát triệu chứng. Can thiệp động mạch vành đặt stent có lợi rõ rệt khi được tiến hành trong vòng 48 giờ kể từ lúc khởi phát bệnh, bác sĩ khuyến cáo để tránh nguy hiểm đe dọa tính mạng, người bệnh cần đi khám định kỳ, nhập viện sớm khi có các biểu hiện bất thường về sức khỏe.
Phòng ngừa nhồi máu cơ tim
Kiểm tra sức khỏe thường xuyên
Loại bỏ các yếu tố nguy cơ:
-
Không hút thuốc lá
-
Giữ cân nặng ở mức độ thích hợp
-
Ăn thức ăn ít chất béo
-
Tập thể dục đều đặn
-
Tránh căng thẳng
-
Hạn chế rượu, bia
Qua bài viết trên, mong rằng các bạn có thông tin cần thiết về bệnh nhồi máu cơ tim cấp và có những biện pháp chủ động phòng ngừa tích cực. Hy vọng thông tin trên hữu ích với quý bạn đọc.
XEM THÊM:
.webp)
.webp)
.jpg)
.png)
.png)
.jpg)
