Chúng ta đều biết, tinh trùng là thành tố nắm vai trò chủ chốt trong khả năng sinh sản của nam giới. Thế nhưng tinh trùng được tạo ra như thế nào và có các yếu tố nào có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình đó thì không phải ai cũng nắm được. Mời bạn đọc cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây nhé.
Tìm hiểu về quá trình sản xuất ra tinh trùng
Tinh trùng là gì?
Tinh trùng là những tế bào siêu vi, mang vật chất di truyền (ADN) của nam giới, thực hiện nhiệm vụ thụ thai với trứng (của nữ giới) để tạo thành phôi thai.
Tinh trùng không thể nhìn thấy được bằng mắt thường bởi chúng chỉ dài trung bình 4,3 micromet và rộng khoảng 2,9 micromet. Tuy nhiên, chúng ta có thể quan sát tinh trùng thông qua kính hiển vi.
Hình dạng chung của chúng được ví là giống như con nòng nọc, có một đầu to chứa thông tin di truyền, sau đó đến phần thân và cuối cùng là phần đuôi có thể cử động để giúp chúng di chuyển.
Tinh trùng là phần quan trọng nhất có trong tinh dịch – hỗn hợp chất lỏng được xuất ra khi đạt “cực khoái” trong mỗi lần quan hệ tình dục (hoặc thủ dâm).
Tinh trùng được tạo ra như thế nào?
Tinh trùng được sản xuất tại tinh hoàn, trong các ống nhỏ và cuộn chặt gọi là các ống sinh tinh. Hệ thống các ống này có tổng chiều dài lên đến khoảng 150m. Nằm giữa các ống sinh tinh là các tế bào Leydig có chức năng là sản xuất hormone sinh dục nam testosterone.
Quá trình sản xuất tinh trùng là một quá trình kéo dài và liên tục. Trong tinh hoàn, có vô số tinh trùng đang cùng lúc trải qua các giai đoạn phát triển khác nhau. Một số tinh trùng ở giai đoạn phát triển sớm và số khác ở các giai đoạn muộn hơn.
Trong tinh hoàn, các tế bào biểu mô nằm viền dọc các ống sinh tinh phân chia liên tục để tạo ra tinh trùng. Quá trình sản xuất tinh trùng bắt đầu từ các tế bào gốc, gọi là các tinh nguyên bào. Tế bào gốc (tại ống sinh tinh) mất khoảng 70 ngày để phát triển thành tinh trùng trưởng thành có khả năng thụ tinh với trứng.
Các tế bào này phân chia và trải qua nhiều giai đoạn phát triển, bao gồm những biến đổi lớn về hình dạng, từ tế bào có hình tròn đến hình dạng “giống như con nòng nọc” khi trưởng thành. Lúc này, tinh trùng sẽ được giải phóng ra từ các tế bào biểu mô viền quanh ống sinh tinh và đi khỏi tinh hoàn đến mào tinh.
Sơ đồ quá trình sinh tinh tại ống sinh tinh
Mào tinh là một ống dài, cuộn xoắn nhiều lần, xuất phát từ mỗi tinh hoàn và nằm ở sau trên của 2 tinh hoàn. Mào tinh nối các ống sinh tinh với một ống đơn khác là ống dẫn tinh.
Khi được giải phóng ra khỏi tinh hoàn, tinh trùng cần từ 2 đến 10 ngày để vượt qua mào tinh. Khi quá trình phóng (xuất) tinh bắt đầu, tinh trùng được vận chuyển từ phần đuôi của mào tinh, qua ống dẫn tinh, đến niệu đạo dương vật. Tại đây, tuyến Cowper và tuyến tiền liệt sẽ thêm vào dịch tiết của chúng, cùng với tinh trùng tạo thành một hỗn hợp gọi là tinh dịch. Trên 90% tinh dịch có nguồn gốc từ tuyến tiền liệt, túi tinh.
Đó chính là quá trình từ khi tinh trùng bắt đầu được sản xuất cho đến khi được phóng ra ngoài thực hiện vai trò sinh sản của chúng. Tuy nhiên, có rất nhiều yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến quá trình này, làm suy giảm sinh lý và khả năng sinh sản của phái mạnh. Bạn cần đặc biệt lưu ý một số điểm trong nội dung sau đây.
Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tinh trùng
-
Chế độ ăn uống
Ăn thiếu một số dưỡng chất quan trọng như vitamin E, vitamin A, một số axit béo, axit amin và kẽm có thể ảnh hưởng trực tiếp lên tinh hoàn và gây giảm sinh tinh. Thiếu vitamin B còn tác động trực tiếp lên tuyến yên và gián tiếp lên tinh hoàn gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng. Ngoài ra, theo một số nghiên cứu gần đây, nhiều thực phẩm thường chứa các chất hóa học mang tính estrogen (hormone sinh dục nữ). Nếu nam giới ăn các thực phẩm này thường xuyên, kéo dài sẽ dẫn đến ức chế quá trình sinh tinh.
Nam giới không nên ăn quá nhiều thực phẩm mang tính estrogen
-
Thói quen sinh hoạt
Thường xuyên thức khuya, dậy muộn, làm việc quá sức, nghỉ ngơi không đầy đủ, lạm dụng hành vi thủ dâm hoặc quan hệ tình dục,… là một số thói quen sinh hoạt xấu gặp ở rất nhiều nam giới, gây ảnh hưởng số lượng và chất lượng tinh trùng.
-
Môi trường sống
Các chất độc hại trong môi trường hoặc một số sản phẩm mà nam giới sử dụng như rượu bia, chất kích thích, thuốc lá,… không những có thể làm giảm sinh tinh mà còn gây đột biến nhiễm sắc thể, dẫn tới tinh trùng dị dạng.
-
Nhiệt độ
Nhiệt độ ở khu vực tinh hoàn thường thấp hơn thân nhiệt khoảng 2 độ C, đây là điều kiện lý tưởng để quá trình sản xuất tinh trùng diễn ra thuận lợi. Một nghiên cứu chỉ ra rằng nhóm nam giới là lái xe đường dài có tỷ lệ tinh trùng bất động cao nhất so với các nhóm khác, nguyên nhân là do ngồi lâu một vị trí khiến nhiệt độ nơi tinh hoàn tăng cao. Ngoài ra, các ngành nghề phải làm việc trong môi trường nóng như đầu bếp, thợ hàn, hoặc nam giới mặc quần quá chật… cũng gây giảm chất lượng tinh trùng.
Làm việc trong môi trường nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng việc sinh tinh
-
Nhiễm khuẩn
Nam giới bị viêm nhiễm tại cơ quan sinh dục, viêm đường sinh dục có thể khiến các biểu mô sinh tinh bị hủy hoại, dẫn đến tinh hoàn bị teo đét, suy giảm khả năng sản xuất tinh trùng.
-
Phóng xạ và từ trường
Các tế bào sinh tinh rất nhạy cảm với tác nhân phóng xạ và từ trường. Chúng có thể gây hủy hoại khả năng sinh tinh, hơn nữa là làm tổn thương nhiễm sắc thể gây ra bất thường về vật chất di truyền.
-
Mắc bệnh lý
Có rất nhiều bệnh lý có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất tinh trùng của cơ thể nam giới gây ra tinh trùng yếu. Ví dụ:
- Những căn bệnh cấp tính như chấn thương, bỏng, cấp cứu cần phải phẫu thuật, … có thể khiến giảm quá trình sinh tinh,
- Những căn bệnh mãn tính như nội tiết, suy gan, suy thận, … làm ức chế sinh tinh.
- Những căn bệnh ung thư: Các phương pháp điều trị ung thư có thể khiến suy giảm sinh tinh, thậm chí có thể ngừng hẳn.
-
Sử dụng một số loại thuốc
Thuốc nội tiết tố, cimetidine, spironolactone, colchicine, hóa chất điều trị ung thư,… đều có thể dẫn đến tình trạng tinh trùng yếu khi nam giới sử dụng, vì vậy bạn cần trao đổi kỹ với bác sĩ khi được chỉ định uống các loại thuốc như vậy.
Mong rằng bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về quá trình sản sinh ra tinh trùng diễn ra như thế nào cùng với các yếu tố ảnh hưởng cần lưu ý phòng ngừa. Nếu có bất kỳ băn khoăn thắc mắc nào khác, bạn vui lòng liên hệ hotline 1800 1044 (tổng đài tư vấn sức khỏe miễn cước) để được tư vấn chi tiết.
XEM THÊM: